I Sabeltanns vald....

I sommar knela eg for marknadskreftene, og tok med meg tantegutten Sjur på fire (og eit halvt!) til Kristiansand Dyrepark. Med billettar til Sabeltann, fly, hotell, is og brus kosta stasen eit statsbudsjett. Men det er gjeldande takst for tanter i dag, så det var berre å halde visakortet varmt, hovudet kaldt og humøret oppe.

Dyreparken og Sabeltann er for pensum å rekne, og millionar er investert i kulissar. Ikkje berre skal ein sjå dyr frå Afrika, ein skal få kjensla av å vere på ein Afrikansk savanne – om enn på ein litt kjølig dag. For dei vaksne er det nok ein smule kommers, men for ungar ein eventyrleg verd å gå inn i. Det var i alle høve det eg trudde før vi drog.

Idyllen slo imidlertid sprekkar midt i ein afrikansk landsby. Her gjekk dyra fritt og borna kunne klappe dei. Eg tenkte at det var kjekt for guten, men Sjur sto nærmast nagla i bakken. Her skulle det ikkje klappast eller kosast korkje svin eller geiter – han drog meg i armen og ville UT. Eg spurte kva problemet var. ”Jeg har ikke så lyst til å se på så mange dyr tante Anne” kom det på klingande Bergensk. Då var vi definitivt på feil stad. Dette var på ein måte ein D y r e p a r k, og dyr var det mest overalt. Men korkje geiter eller svin vart rørt - han ville heller renne i tømmerstokk.

Denne tømmerstokken vart min Nemesis under opphaldet i Dyreparken. Det er for dei uinnvia ein tømmerstokk som flyt av garde i ein svær renne med vatn – og du får gleda av å sitte oppi. Finalen er at den fyk ned eit bratt fall og flatar ut med stort plask til ellevill fryd. Vi hadde alt vore oppi den fleire gangar, og med blinkskot frå plasket som dokumentasjon. Biletet syner poden i front, frå seg av fryd, og tanten baki - kvit av angst. Turen i tømmerstokken utvikla seg i løpet denne helgen til ein wet T-shirt konkurranse eg tapte gang på gang, og eg gjekk gjennom parken våt til skinnet. Mens Afrika fekk vere Afrika, og dyr fekk vere dyr køyrde vi tømmerstokk til eg vart sjøsjuk. Vi køyrde også tog, radiobil, traktor og ein gang ein jeep, men det bar jamt attende til tømmerstokken for der var guten i knallform. Eg derimot var skjortevåt.

Så var det Kardemommeby. Sjur ville sjølvsagt køyre trikken, og så bar det bort i Røvarhola. Men på vegen vart det bom stopp og han drog meg i armen att. ”Kva er det Sjur?” spurte eg bekymra. ”Jeg har egentlig ikke så veldig lyst å gå bort til det der Røverhuset, tante Anne” kom det bestemt. Eg spurte kvifor. ”Jeg er litt redd for løven…” peip det stille.

Det demra for meg at ingen hadde tenkt på å gjøre reie for tryggleikspolitikken i Dyreparken for ein fire (og eit halvt!!) årig gut. Her gjekk vi blant påfuglar, griser og geiter, og alle gjekk fritt. Lemuren nappa oss i håret, og påfuglen stal småbollar frå småbarn. Det var løver og tigrar overalt, men korleis skal ein gut på fire (nesten fem!!) år vite at ikkje løva også gjekk laus og kunne finne på det same? Og kanskje ikkje nøye seg med bollen? Her sveva vi i livsfare og ingen passa på.

Neste halvtimen vart sett av til is på benk og drøfting av tryggleikstilhøvet i parken. Kort oppsummert; dyr som nappa hår og stal bollar gjekk fritt. Dyr som kunne ete oss var inngjerda. Løva til røvarane var to karar i pels, og det mest farlege i parken var pølsene. Spørjande auger og kjapp forklaring; lange køar, kalde pølser, lause mager. Han tok poenget. Nyvunden tryggleik og glad pjokk med is hoppa vidare mot radiobilane. Småtrøtt tante med uggen mage tusla bak.

Etter timar med trakking, traktorkøyring og enno eit par turar i tømmerstokken råka vi på eit nytt problem; Sabeltanns verd. I starten var det greitt. Vi cruisa sjappane med sjørøvarutstyr for å førebu oss til showet på laurdagen. Sjur fann seg eit sverd, tanta fann seg eit sjørøvarsjal, og midt i vrimmelen av effektar kom vi over ein bøtte med flagg. ”Sjur?!” sa eg med sensasjonsprega innleving ”Veit du kva dei har her? EKTE SJØRØVERFLAGG!!” Ungen sto mållaus. Den tynne hinna mellom verkelegheit og barnedraum brast og han kviskra andelaust: ”Men…det er jo helt FANTASTISK…!” Store auge på guten. Stort smil på tanta. Endeleg ein ekte Dyrepark augneblink. Verd eit statsbudsjett og vel så det. Kvelden var berga og framtida gild. Trudde eg.

For idyllen varte til Den Sorte Dame kom sigande inn på vågen der vi sto i kø. Sjølvaste Sabeltannskipet. Som tanta kjøpte i julepresang lenge før poden hadde fjernaste aning om kven Sabeltann var. Men ein skal tidleg krøkast tenkte eg den gang då eg blakka meg på juleinnkjøp. Så her var vi. Og skulle køyre med den EKTE Sorte Dame. Eg var frå meg av fryd. Pjokken var merkjeleg stille. Eg ana skjær i sjøen. Kva var det no? Då peip det på nytt ”Jeg har ikke så veldig lyst å reise med den båten, tante Anne…” Totalhavari. Skuffelsen var til å ta og føle på. Hjå tanta, ikkje poden.

”Men eg har lyst” peip eg stille. Tårane sto i auga. Hjå tanta, ikkje poden. ”Ja, men jeg har ikkje så veldig lyst, tante Anne” bad han tynt. Eg nekta å tru det. Eg togg og eg svelga og leita etter overbevisande argument. Dei sokk te bånns med knekte master. ”Då trur eg tante Anne begynner å grine” utbraut eg desperat då køen begynte å sige ”for eg har så lyst å reise med Kaptein Sabeltann sin båt!” trygla eg. Men nei. Guten var ikkje til å rikke.

Eg tenkte på statsbudsjettet. Og Sabeltannbåten. Investeringar over ÅR som leda opp til denne dagen. Alt gjekk til bånns med mann og mus. Underlippa bivra. På tanta, ikkje…du veit. Då såg eg medynken sakte vinne over motviljen og guten manna seg opp. ”Da har jeg også lyst…” sa han heilt utan overtyding, forpint på mine vegner. Eg tok meg saman. Vi tok oss time out. Ny is og ny tur på benken. Dette var Dyreparkkrise av dimensjonar. ”Houston… we have a problem”.

”Jeg liker egentlig ikke så veldig godt Kaptein Sabeltann” kom det omsider frå ein stad bak isen. ”Kvifor det då?” sutra eg ”Jeg syns han BRÅKER sånn…” Guten viste seg altså å vere redd sjørøvarar. Trudde dei var ekte! Og rett skal vere rett; dei virka ikkje nett so dei hadde vidare respekt for lov og rett. For eit barn av to politiforeldre er det kanskje ei smule urovekkjande.

Det vart ny runde med dekonstruksjon. Sjørøvarane vart avkledd som vanlege folk. Båten vart ein vanleg båt og kanonane var ikkje ekte. Dekksguten heitte Einar, og sablane var av plast. Fireåringen var ikkje overtydd, så eg drog det litt langt og trekte inn nissen.

”Du gjorde ikke det?!” sa broderen då eg seinare gjenfortalde episoden . ”Slapp av” sa eg ”han kjøpte ikkje den. Såg på meg som om eg var gått frå vétet”. ”Ja, for han har jo vært her” humra broderen. Dei har eit vasstett opplegg på nissen, koordinert med naboen. Så det var framleis tindrande auge og nisseidyll julafta. På poden – ikkje på broderen…

Pjokken roa seg til slutt ned og vart med på sjørøvarbåten. Det vart tindrade auger og sjørøvarblodet fossa i årane. På tanta denne gang, gutungen var meir avmålt. Men på kvelden tok han Sabeltann med storm, leika sjørøvar og var tøff som eit tog. Gjekk på showet med sverd i handa og prata med små og store medsjørøvarar.

Vart det meg fortald. For tanta falda på dette tidspunktet armane rundt doskåla etter inntak av ein av dei halvlunkne pølsene som skulle syne seg å ha…eit rikt indre liv. Sjur vart sendt med ein venninne som for høvet var hyrt inn som tantevikar.

Vel heime oppsummerte guten turen for mor si. Dyreparken var ok. Det var gøy å køyre jeep, radiobil, traktor og tog. Det var mest gøy å renne i tømmerstokk. Og å leike i ballrommet på hotellet. ” Og vet du mamma?” kviskra han fortruleg til mor si ”det finnes ikke sjørøvere i virkeligheten!”

Eg planlegg no neste tur med tassen. Den kan like godt bli til IKEA. Ein finn ballrom og tog overalt, og det treng ikkje koste all verda. Pølser og is har dei og, og pølsene deira er varme.

Men ein ting gler meg å tenkje på. Eg fekk reise med Den Sorte Dame!
Anne-K.Misje
Sjørøverdronning i sitt førre liv
Gulen